Analiza SWOT europejskiej branży PCB wg IPC

© Altium

Producentów PCB można porównać do architektów nowoczesnych technologii. Tworzą fundamenty, na których opierają się urządzenia codziennego użytku  — od smartfonów po zaawansowane systemy medyczne. Produkowane przez nich płytki PCB, nie są już tylko biernym tłem dla komponentów elektronicznych. Stały się sercem każdego urządzenia, łącząc je w spójną całość, która pozwala na prawidłowe działanie skomplikowanych systemów. Nowoczesne płytki PCB muszą sprostać wyzwaniom miniaturyzacji i stale rosnącej mocy obliczeniowej urządzeń. 

Jednak pomimo swojej  kluczowej roli w nowoczesnej technologii, europejski przemysł PCB stoi przed wieloma wyzwaniami. Kiedyś dominujący na globalnym rynku, dziś stanowi jedynie niewielką część światowej produkcji. Rosnąca konkurencja, zwłaszcza z Azji, oraz zmieniające się warunki rynkowe zmusiły wiele europejskich firm do dostosowania się lub wycofania z rynku. 

Michael Gasch z Data4PCB szacuje, że roczna wartość produkcji PCB w Unii Europejskiej wynosi około 2 miliardy EUR, czyli około 2% światowej produkcji. Jest to znaczny spadek w porównaniu z latami 90., kiedy to UE odpowiadała za około 20% światowej produkcji. Według danych z Data4PCB w ciągu ostatnich 20 lat liczba producentów płytek PCB w UE spadła o dwie trzecie, do niecałych 180 fabryk, zatrudniających około 15 000 pracowników. Jednocześnie UE stała się w dużym stopniu zależna od dostaw z Chin, które obecnie pokrywają około 65% całkowitego zapotrzebowania na PCB.

Mocne strony

Europejska branża PCB umocniła swoją pozycję na rynku europejskim, nawiązując długoterminowe relacje z klientami EMS i OEM. Klienci doceniają jakość produkcji i bezpieczeństwo wynikające z korzystania z usług europejskiego dostawcy, a także uproszczoną logistykę. Branża PCB zatrudnia niewielką, ale wysoko wykwalifikowaną siłę roboczą, składającą się z osób z dużym doświadczeniem inżynieryjnym i produkcyjnym. Niektórzy producenci płytek PCB sprawnie wykorzystali swoje zespoły oraz zainwestowali w nowe technologie. Dzięki temu stworzyli bardziej zaawansowane płytki oraz specjalistyczne podłoża dla układów scalonych. 

Bliskość klientów daje europejskim producentom PCB przewagę w prototypowaniu, biorąc pod uwagę kluczowe aspekty takie jak szybkość, ochrona własności intelektualnej i wsparcie techniczne. Ponadto branża obsługuje również wiele sektorów, takich jak przemysł lotniczy, obronny, medyczny czy motoryzacyjny, co świadczy o jego wszechstronności i zdolności adaptacji do zróżnicowanych potrzeb rynku.

Mocne strony

• Ugruntowana pozycja na rynku: Europejscy producenci PCB mają długą historię dostarczania wysokiej jakości produktów klientom EMS i OEM. Dzięki temu zdobyli zaufanie i lojalność wielu kluczowych klientów w regionie.
• Jakość i bliskość: Europejskie PCB są znane z wysokiej jakości i precyzji. Bliskość do głównych rynków oznacza krótszy czas dostawy i szybszą reakcję na potrzeby klientów.
• Wykwalifikowana siła robocza: Europejski przemysł PCB korzysta z doświadczonej i wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, posiadającej dogłębną wiedzę techniczną i inżynieryjną.
• Innowacje i badania: Niektóre europejskie firmy PCB są na czele innowacji, inwestując w badania i rozwój oraz nowoczesne technologie produkcji.

Słabe strony 

W ciągu ostatnich dwudziestu lat europejski przemysł PCB odnotował znaczny spadek. Zmniejszyła się liczb przedsiębiorstw z około 560 w 2000 roku do mniej niż 175 w 2020 roku. Całkowity obrót spadł o 2/3, co wpłynęło na zdolność regionu do konkurowania na rynku globalnym. 

Sektor jest silnie rozdrobniony, a większość zakładów to małe przedsiębiorstwa. Prawie 65% firm PCB osiągnęło w 2020 roku przychody mniejsze niż 10 mln EUR. Wysokie koszty pracy i produkcji w Europie, w połączeniu z brakiem kapitału inwestycyjnego sprawiają, że region jest mniej konkurencyjny niż Azja. 

Wielu producentów OEM zwróciło się ku tańszym produktom elektronicznym właśnie z Azji, zmuszając europejski przemysł PCB do specjalizowania się w produkcji o wysokim miksie i niewielkich seriach produkcyjnych. To z kolei miało skumulowany wpływ na koszty i możliwości inwestycyjne. Większość dostawców materiałów i chemikaliów przeniosła się za granicę, pozostawiając europejskich producentów płytek PCB w niekorzystnej sytuacji. 

Brak silnego regionalnego łańcucha dostaw i ograniczone zasoby na badania i rozwój stanowią kolejne wyzwania. Ponadto europejski przemysł PCB stoi przed wyzwaniami związanymi z rynkiem pracy, takimi jak duża rotacja pracowników, rosnące koszty szkoleń i wielu pracowników zbliżających się do wieku emerytalnego. Wszystko to sprawia, że europejski przemysł PCB stoi przed poważnymi wyzwaniami w kontekście globalnej konkurencyjności.

Słabe strony

• Spadek bazy przemysłowej: W ciągu ostatnich dwóch dekad liczba europejskich firm PCB znacznie spadła, co wpłynęło na zdolność regionu do konkurowania na rynku globalnym.
• Fragmentacja rynku: Wielu producentów to małe przedsiębiorstwa, które mogą mieć trudności z konkurowaniem na większą skalę.
• Wysokie koszty produkcji: Wysokie koszty pracy i produkcji w Europie sprawiają, że region jest mniej konkurencyjny w porównaniu z Azją.
• Zależność od importu: Znacząca część europejskiego zapotrzebowania na PCB jest zaspokajana przez import, głównie z Chin.

Szanse

Rosnące zainteresowanie decydentów politycznych łańcuchem dostaw elektroniki wzbudziło ostrożne nadzieje w branży PCB. Istnieje potencjał dla większego wsparcia ze strony rządów krajów europejskich w celu ożywienia przemysłu. Respondenci ankiety przeprowadzonej w lipcu 2023 roku przez IPC i partnerów ze wszystkich sektorów rynku uznali wsparcie rządu dla bazy przemysłowej za jedną z kluczowych szans dla branży,  odzwierciedlając przekonanie, że działania rządowe są konieczne i mogą przynieść długoterminową transformację. 

Inicjatywy ekologiczne i cyfrowe, takie jak transformacja zielona i cyfrowa, z pewnością zwiększą popyt na elektronikę w Europie. Chociaż ten rosnący popyt jest obecnie w dużej mierze zaspokajany przez dostawców zagranicznych, UE ma możliwości promowania europejskiego przemysłu elektronicznego jako kluczowego elementu transformacji. 

Europejskie firmy produkujące PCB mogą również skoncentrować się na innowacjach w procesach produkcyjnych, aby zwiększyć wydajność i obniżyć koszty. Istnieje szansa na rozwój lokalnych łańcuchów dostaw w celu zmniejszenia zależność od importu, co jest szczególnie ważne w kontekście napiętych globalnych łańcuchów dostaw. 

Aby Europa była niezależna w produkcji technologii, nie wystarczy tylko produkować krzem. Należy też umożliwić pakowanie tego krzemu i montaż gotowych elementów na europejskich płytach. To ważne dla siły i konkurencyjności naszego przemysłu.

Europejskie firmy produkujące PCB skupiają się również na innowacjach procesowych i przenoszą się do fabryk przyszłości, co stwarza nowe możliwości realizacji ważnych celów środowiskowych. Wszystko dlatego, że branża jest zarówno energochłonna, jak i intensywnie zużywająca wodę. 

Przy większym wsparciu rządowym i inwestycjach przemysłowych w fabryki przyszłości koszt produkcji europejskich PCB prawdopodobnie stanie się bardziej konkurencyjny na świecie. Generalnie jednak europejskie PCB wciąż będą droższe niż importowane płyty. 

Istnieją także możliwości promowania większej tolerancji cenowej wśród klientów PCB poprzez wzmocnienie propozycji wartości europejskiego przemysłu w kontekście zarządzania ryzykiem.

Szanse:

• Wsparcie rządowe: Istnieje potencjał dodatkowego wsparcia ze strony rządów krajów europejskich w celu ożywienia branży PCB.
• Zielone i cyfrowe inicjatywy: Inicjatywy związane z ekologią i cyfryzacją mogą stworzyć nowe możliwości dla europejskich producentów PCB.
• Innowacje w procesach: Europejskie firmy mogą skoncentrować się na innowacjach w procesach produkcyjnych, aby zwiększyć wydajność i obniżyć koszty.
• Rozwój lokalnych łańcuchów dostaw: Istnieje możliwość rozwoju lokalnych łańcuchów dostaw w celu zmniejszenia zależność od importu.

Zagrożenia 

Europejski przemysł PCB stoi obecnie przed wieloma wyzwaniami, które mogą mieć wpływ na przyszłość branży. Chociaż niektórzy europejscy producenci PCB rozwijają się i konkurują na skalę globalną, ogólna tendencja sektora ma charakter spadkowy. Azjatyckie firmy, zwłaszcza chińskie, stanowią silną konkurencję dla europejskich producentów, co jest dodatkowo potęgowane przez zmieniające się regulacje, które wpływają na koszty i zdolności konkurencyjne. 

Brak inwestycji w nowoczesne technologie i sprzęt, w połączeniu z wysokimi kosztami pracy w Europie, sprawia, że region staje się mniej konkurencyjny. Dla przemysłu PCB, który jest pracochłonnym procesem produkcyjnym, rosnące koszty pracy są szczególnie dotkliwe. 

Dodatkowo, zakłócenia w łańcuchu dostaw, brak dostępności sprzętu i materiałów w regionie oraz obawy związane z regulacjami rządowymi stanowią poważne zagrożenia dla branży. Wielu producentów zgłasza również obawy związane z cłami unijnymi i kosztami energii. Aby przyszłość europejskiego przemysłu PCB była jaśniejsza, konieczne jest wsparcie ze strony UE, które musi skupić się zarówno na zwiększeniu zdolności produkcyjnych, jak i stymulowaniu popytu.

Zagrożenia

• Globalna konkurencja: Azjatyckie firmy PCB, zwłaszcza z Chin, stanowią silną konkurencję dla europejskich producentów.
• Zmieniające się regulacje: Regulacje środowiskowe i handlowe mogą mieć wpływ na koszty i konkurencyjność.
• Brak inwestycji: Brak inwestycji w nowoczesne technologie i sprzęt może ograniczyć zdolność europejskich firm do konkurowania na rynku światowym.
• Wysokie koszty pracy: Rosnące koszty pracy w Europie mogą mieć głębszy wpływ na konkurencyjność regionu.

© IPC