Mapa europejskich gigafabryk baterii [infografika]

Odkąd Tesla spopularyzowała tę nazwę w 2014 roku dzięki swojemu pierwszemu projektowi fabryki baterii w skali makro, termin gigafactory zyskuje na popularności w biznesowym języku głównych krajów rozwiniętych na całym świecie.

Nic dziwnego, że spodziewany w nadchodzących latach rozwój branży magazynowania energii (zwłaszcza elektromobilności) skłania poszczególne kraje do zajmowania pozycji w łańcuchu dostaw tego sektora przemysłu poprzez budowę fabryk produkujących ogniwa akumulatorowe. Branża elektromobilności została uznana przez niemal wszystkie kraje członkowskie i samą UE za kluczowy czynnik stymulujący ożywienie gospodarcze po pandemii a równocześnie element pozwalający na osiągnięcie transformacji energetycznej i celów zrównoważonego rozwoju wyznaczonych na terytorium UE.

W 2017 roku komisarz KE Maroš Šefčovič - znany jako ‘komisarz ds. baterii’ - stanowczo stwierdził, że baterie mają kluczowe znaczenie dla przyszłej konkurencyjności kontynentu. Europa nigdy nie zamierzała produkować najtańszych baterii, ale może produkować najlepsze, najbardziej wydajne i w najbardziej zrównoważonym łańcuchu dostaw.

W 2017 roku powstał Northvolt, firma kierowana przez dwóch byłych dyrektorów Tesli, wspierana przez Szwedzką Agencję Energii i Europejski Bank Inwestycyjny, który aspiruje do bycia okrętem flagowym wysokiej jakości zielonych baterii. Obecnie Northvolt podpisał już kontrakty na 27 mld EUR i pozyskał ponad 17.3 mld EUR finansowania od tak znakomitych inwestorów jak Volkswagen czy Goldman Sachs. W 2030 poziom produkcji ma osiągnąć 150Gwh.

Obok Northvolt jednym z najgłośniejszych projektów w Europie ostatnich lat jest planowana fabryka Tesli w Niemczech. Firma, na czele której stoi ikona mediów, Elon Musk, spodziewa się otworzyć swoją pierwszą europejską gigafabrykę latem 2021 roku, planując w perspektywie średnioterminowej osiągnięcie moc do 40 GWh. Takie perspektywy kreśli amerykańska firma w Europie i nie czekając na koniec obecnego zamieszania wokół jej pierwszej inwestycji, już ogłosiła plany rozpoczęcia realizacji drugiego projektu na Starym Kontynencie.

© CICenergiGune

Ale Northvolt i Tesla to dopiero początek. W Europie ogłoszono już plany rozwoju ponad 20 projektów fabryk ogniw akumulatorowych w nadchodzących latach. Nawet przy realizacji wszystkich obecnie zapowiedzianych inwestycji, ich łączna roczna zdolność produkcyjna to 600 GWh, co stanowi zaledwie 50% oczekiwanego zapotrzebowania europejskiego rynku w roku 2040. 

Prym w tym wyścigu wiodą takie kraje jak Niemcy, Szwecja, Norwegia, Węgry i Polska, które znalazły się na czele stawki dzięki projektom takich firm jak CATL, Northvolt, SK Innovation czy LG Chem. Poza tym, duzi producenci OEM, tacy jak Volkswagen, niedawno ogłosili plany otwarcia w nadchodzących latach nawet 6 gigafabryk w samej tylko Europie.

© CICenergiGune

Fundusze europejskie nakręcają koniunkturę 

Wysoki potencjał rynkowy i potrzeba zajęcia dobrej pozycji w wyścigu ku elektromobilności powoduje, że w najbliższych miesiącach oczekuje się licznych zapowiedzi nowych projektów. Bardzo istotnym czynnikiem jest możliwość potencjalnego dofinansowania, jakie projekty te mogą otrzymać z planu odbudowy gospodarki zatwierdzonego przez Parlament Europejski w lutym 2021 roku.

Plan ten - największy pakiet stymulacyjny, jaki kiedykolwiek sfinansowała Unia - ma na celu finansowanie projektów strategicznych w skali poszczególnych krajów, które nie tylko umożliwią im osiągnięcie ożywienia gospodarczego po pandemii, ale także przyśpieszą osiągnięcie innych celów UE, takich jak cele klimatyczne i transformacja w kierunku gospodarki cyfrowej. Wszystkie te czynniki jeszcze bardziej wzmacniają zainteresowanie rozwojem projektów giga fabryk. 

W rzeczywistości, mając na celu przyśpieszenie ich uruchomienia, wiele projektów ogłoszonych w ostatnich miesiącach już ogłosiło zamiar ubiegania się o fundusze UE we współpracy z rządami poszczególnych krajów. Niektóre kraje już poinformowały Unię Europejską o konkretnych planach rozwoju i inwestycji w gigafabryki zlokalizowane na ich terytoriach.

Poza ewentualnym przyszłym finansowaniem z planu odbudowy niektóre z tych inicjatyw już rozpoczęły prace nad rozwojem swoich projektów dzięki zastrzykom finansowym lub kapitałowym, udzielonym przez instytucje UE, takie jak Europejski Bank Inwestycyjny czy EIT Innoenergy. Ta ostatnia instytucja, założona i finansowana przez samą Unię Europejską, umacnia swoją pozycję jako kluczowego gracza w rozwoju tych projektów, wspierając nie tylko plany związane z gigafabrykami, ale także rozwój innych rozwiązań magazynowania energii, takich jak superkondensatory.

Tak więc inicjatywy bazujące w 100% na europejskich technologiach, takie jak francuskie Verkor czy ACC, norweski FREYR czy wspominany wcześniej Northvolt, już pracują nad swoimi technologiami dzięki zaangażowaniu i wsparciu instytucji europejskich.

Reasumując, Europa podjęła decyzję o zajmowaniu znaczącej pozycji w światowym przemyśle produkcji akumulatorów na rynek motoryzacyjny, a w ciągu najbliższych kilku lat nastąpi ewolucja europejskiej mapy gigafabryk. W ostatnim czasie już pojawiły się nowe inicjatywy na Półwyspie Iberyjskim, które starają się dołączyć trwającego w Europie wyścigu.  

Żródło: 'Gigafactories: Europe’s major commitment to economic recovery through the development of battery factories'. © CICenergiGune

Autorzy: Sara Ortiz, Economic-Financial and Strategy Director of CIC energiGUNE oraz Iñigo Careaga, BCARE Business Analyst