ESA stawia na Polskę. Powstanie ośrodek ukierunkowany na bezpieczeństwo kosmiczne

— Mamy wreszcie list intencyjny, podpisaliśmy ten list intencyjny wspólnie z Europejską Agencją Kosmiczną i oznacza to ulokowanie w Polsce specjalnego ośrodka Europejskiej Agencji Kosmicznej — wyjaśnił premier.

Ośrodek ESA w Polsce ma koncentrować się na wykorzystaniu technologii kosmicznych w obszarze bezpieczeństwa. To nie tylko europejska instytucja ulokowana nad Wisłą, ale także projekt, który – zdaniem Donalda Tuska – może stać się realnym kołem zamachowym dla krajowego przemysłu kosmicznego, zwłaszcza w sektorach podwójnego zastosowania.

Minister finansów i gospodarki Andrzej Domański, który reprezentował Polskę podczas Rady Ministerialnej ESA w Bremie, podkreślił, że podpisanie listu intencyjnego to symbol europejskiej jedności i dowód, że kraje członkowskie traktują wyzwania kosmiczne poważnie.

— Polska przywiązuje najwyższą wagę w zakresie zwiększania możliwości Europy, aby radzić sobie z różnymi wyzwaniami w kosmosie i płynącymi z kosmosu. (...) Potwierdzamy nasze zobowiązanie, że chcemy być partnerem, jeśli chodzi o podejście europejskie do kosmosu, bezpieczeństwa i odporności — powiedział Andrzej Domański.

Minister finansów i gospodarki zaznaczył, że Centrum Technologiczne ESA w Polsce ma służyć wszystkim państwom członkowskim, oferując dostęp do wiedzy, infrastruktury i kompetencji. Kolejnym krokiem będzie wyznaczenie polskiego zespołu koordynacyjnego, który dopracuje pełny zakres działań nowego ośrodka.

Polska zwiększa wkład w ESA: 731 mln EUR

Podczas posiedzenia Rady Ministerialnej ESA w Bremie państwa członkowskie ogłosiły rekordowy plan finansowania — łącznie 22,1 mld EUR na realizację strategii agencji. Szef ESA Josef Aschbacher nie ukrywał, że to jeden z największych sukcesów w historii organizacji.

Polska – która w ostatnich latach konsekwentnie zwiększa wkład finansowy w programy Europejskiej Agencji Kosmicznej – zadeklarowała 731 mln EUR na realizację misji ESA, z czego blisko 550 mln EUR trafi na programy opcjonalne na lata 2026–2028 w zakresie obserwacji Ziemi, bezpiecznej łączności, transportu i bezpieczeństwa kosmicznego, serwisowania na orbicie, eksploracji robotycznej oraz rozwoju technologii i aparatury dla przyszłych misji.

“Oznacza to podwojenie polskiego wkładu w technologiczne programy ESA. Subskrybowane przez Polskę programy ESA tworzą nowe możliwości dla firm i instytutów badawczych, które dostarczają technologie i usługi o rosnącej złożoności. To inwestycje w kompetencje, bezpieczeństwo państwa i rozwój nowoczesnej gospodarki” - przekazano w komunikacie.

— Polska podwoiła składkę w technologiczne programy opcjonalne oraz podpisała list intencyjny dotyczący utworzenia Centrum Technologicznego ESA w Polsce. W ten sposób stajemy się strategicznym partnerem w ESA oraz wzmacniamy pozycję lidera technologicznego w Europie Środkowo-Wschodniej. Konsekwentnie inwestujemy w programy o wysokiej wartości dodanej, które wspierają rozwój gospodarki opartej na innowacjach i przyszłych technologiach – powiedział Andrzej Domański.

Sektor kosmiczny staje się dziś jednym z filarów odporności technologicznej. ESA podkreśla, że Europa potrzebuje przyspieszenia, szczególnie w obszarach, w których przez lata ustępowała innym globalnym graczom. 

— Obecność Polski w ESA realizowana jest poprzez udział w finansowaniu poszczególnych programów Europejskiej Agencji Kosmicznej. Za priorytetowe uważamy programy związane z podnoszeniem poziomu bezpieczeństwa, realizowanego za pomocą monitoringu satelitarnego, bezpiecznej łączności satelitarnej, rozwijania systemu świadomości kosmicznej, w tym monitorowania śmieci kosmicznych. Kluczowe obszary inwestycji dla polskiego sektora kosmicznego to również programy rozwijające technologie, udział w misjach naukowych czy badaniach Ziemi — podkreśla Marta Wachowicz, prezes Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA).

Priorytet: niezależny dostęp Europy do kosmosu

Największa część budżetu ESA na najbliższe lata trafi na rozwój europejskiego transportu kosmicznego. Państwa członkowskie zadeklarowały na ten cel 4,4 mld EUR — więcej, niż początkowo zakładano.

Jednym z kluczowych projektów pozostaje rakieta Ariane 6, która ma zapewnić Europie niezależny dostęp do orbity i uniezależnić ją od technologii innych mocarstw. Tak duże poparcie ze strony rządów dowodzi, że obszar ten traktowany jest jako strategiczny.

Około 4 mld EUR przeznaczono na programy naukowe ESA. Na eksplorację kosmosu, w tym misje załogowe i robotyczne, zapisano 2,9 mld EUR — poniżej wstępnych założeń.

Zapraszamy na TEK.day Wrocław, 19 marca 2026. Zapisz się tutaj!