Miliony euro popłyną do Polski. W Krakowie powstanie Fabryka Sztucznej Inteligencji

„Polska będzie mieć kolejną fabrykę AI. Drugą w naszym kraju Fabrykę Sztucznej Inteligencji zbuduje konsorcjum kierowane przez Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH w Krakowie. Gaia AI Factory to kolejny krok w budowie europejskiej sieci centrów AI, których zadaniem będzie rozwój badań, innowacji i zastosowań sztucznej inteligencji. Środki potrzebne na sfinansowanie projektu (70 mln euro) pochodzą w równych częściach z Polski i Komisji Europejskiej - za nasz wkład finansowy odpowiadają Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Cyfryzacji” – poinformowało Ministerstwo Cyfryzacji.

Gaia AI Factory stanie się jednym z filarów europejskiej infrastruktury wspierającej rozwój zaawansowanej sztucznej inteligencji. Inwestycja obejmuje budowę superkomputera nowej generacji, wyposażonego w ponad tysiąc układów GPU, zoptymalizowanych pod kątem trenowania i wdrażania modeli AI.

Nowa maszyna ma być kilkukrotnie szybsza od Heliosa – obecnie najsilniejszego superkomputera w Polsce. Zasoby obliczeniowe zostaną udostępnione nauce, administracji publicznej i sektorowi prywatnemu. Celem jest stworzenie środowiska, które umożliwi rozwój innowacji w sposób zgodny z europejskimi zasadami zaufania, przejrzystości i odpowiedzialności.

– Polska staje się jednym z kluczowych ośrodków rozwoju zaufanej sztucznej inteligencji w Europie. Gaia AI Factory to nie tylko inwestycja w infrastrukturę, lecz także impuls dla całego ekosystemu nauki, administracji i innowacji. Dzięki współpracy z partnerami akademickimi i przemysłowymi tworzymy przestrzeń, w której nowe technologie będą rozwijane w sposób bezpieczny, przejrzysty i zgodny z europejskimi wartościami. To ważny krok w kierunku budowy cyfrowej suwerenności Polski i wzmacniania naszej pozycji w europejskiej gospodarce opartej na wiedzy – powiedział wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. 

Zdrowie, kosmos i modele językowe

Krakowska Fabryka AI będzie rozwijana w trzech strategicznych obszarach: ochrony zdrowia, technologii kosmicznych i dużych modeli językowych (LLM). Zespół projektowy wskazuje, że infrastruktura Gaia AI umożliwi szybszą diagnostykę obrazową, analizę danych medycznych i rozwój spersonalizowanych terapii. W sektorze kosmicznym pozwoli na zaawansowane przetwarzanie danych satelitarnych, m.in. do monitorowania klimatu i jakości powietrza. Z kolei w obszarze językowym – na rozwój i testowanie modeli, które będą wspierać tłumaczenia, obsługę obywateli i komunikację między urzędami w wielu językach.

Konsorcjum z potencjałem

Projekt realizuje konsorcjum pod przewodnictwem Cyfronetu AGH, w skład którego wchodzą: Wydział Technologii Kosmicznych Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Wrocławskie Centrum Sieciowo-Superkomputerowe Politechniki Wrocławskiej, Centrum Informatyczne TASK Politechniki Gdańskiej, Interdyscyplinarne Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa NASK PIB, Ośrodek Przetwarzania Informacji OPI PIB, Sano – Centrum Zindywidualizowanej Medycyny Obliczeniowej – Międzynarodowa Fundacja Badawcza, Małopolskie Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytut Matki i Dziecka oraz Krakowski Park Technologiczny.

Fabryka AI będzie zintegrowana z krajową infrastrukturą PLGrid, co pozwoli wykorzystać doświadczenia polskich ośrodków w zakresie HPC i nauki o danych.

Marek Magryś, dyrektor Cyfronetu AGH podkreśla, że priorytetem jest dostępność – tak, by z mocy obliczeniowej mogły korzystać zarówno start-upy, jak i duże przedsiębiorstwa czy instytucje publiczne. - Kluczowym priorytetem jest zapewnienie, aby technologia sztucznej inteligencji była dostępna dla każdego – od nowych start-upów i małych firm, po ugruntowane przedsiębiorstwa, instytucje badawcze, instytucje publiczne i całe społeczeństwo. Niezależnie od poziomu doświadczenia organizacji, Gaia AI Factory zapewni niezbędne narzędzia do przekształcania pomysłów w skuteczne rozwiązania – mówi.

Element europejskiej strategii AI

Projekt Gaia AI Factory o łącznej wartości około 300 mln PLN (70 mln EUR) jest współfinansowany w równych częściach przez Polskę i Komisję Europejską w ramach programu Europejskiego Wspólnego Przedsięwzięcia w zakresie Obliczeń Wielkiej Skali (EuroHPC JU).

Polska ma już jedną Fabrykę Sztucznej Inteligencji – PIAST AI Factory w Poznaniu. Powstanie drugiej sprawi, że znajdziemy się w gronie krajów posiadających dwa takie ośrodki, obok Niemiec i Hiszpanii. Obie jednostki będą ściśle współpracować z fińską LUMI AI Factory, tworząc rozproszony ekosystem wspierający badania, innowacje oraz wdrażanie zaufanych rozwiązań sztucznej inteligencji w Europie. Przypomnijmy, że Polska – wraz z Czechami, Danią, Estonią i Norwegią – należy również do konsorcjum współtworzącego Fabrykę AI przy fińskim superkomputerze LUMI.

– Fabryka Sztucznej Inteligencji Gaia w Krakowie to inwestycja w przyszłość polskiej i europejskiej gospodarki cyfrowej. Łączymy moc obliczeniową, wiedzę ekspertek i ekspertów oraz zasoby danych, tworząc środowisko, które pozwoli polskim przedsiębiorstwom, uczelniom i instytucjom publicznym rozwijać innowacyjne rozwiązania. Fabryka AI będzie kilkukrotnie szybsza od obecnie działającego superkomputera Helios. Gratuluję zespołowi AGH oraz wszystkim, z którymi mieliśmy okazję współpracować w ostatnich miesiącach. Dzisiaj Kraków dołącza do europejskiej przestrzeni testowania i wdrażania technologii, która będzie wzmacniać pozycję Polski i całego regionu – dodał wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski.

Zapraszamy na TEK.day Wrocław, 19 marca 2026. Zapisz się tutaj!