Rosyjskie firmy zdobywają części zamienne do przestarzałych maszyn ASML
Mimo sankcji Unii Europejskiej rosyjskim przedsiębiorstwom udało się pozyskać części zamienne do maszyn firmy ASML przeznaczonych do produkcji układów scalonych. Jak donosi Reuters, opierając się na informacjach z holenderskiej gazety „Trouw” i serwisu Tweakers.net, części te zostały zdobyte za pośrednictwem chińskich dostawców.
Sankcje UE zakazują sprzedaży zaawansowanego sprzętu elektronicznego do Rosji, w tym również części zamiennych do produkcji chipów. Jednakże, z dokumentów celnych wynika, że rosyjskim importerom udało się sprowadzić co najmniej 170 dostaw części zamiennych do narzędzia litograficznego PAS 5500 firmy ASML, głównie od dostawców chińskich.
W odpowiedzi na zapytanie Reutersa ASML potwierdziło przestrzeganie obowiązujących sankcji, zapewniając jednocześnie, że w ostatnich latach koncern nie sprzedawał swoich produktów do Rosji ani nie współpracował z tamtejszymi dystrybutorami.
Urządzenia litograficzne ASML serii PAS 5500 mm, zostały wprowadzone na rynek w 1991 roku i rozwijane były w latach 90. oraz na początku roku 2000. Obecnie nadal są one serwisowane przez holenderską firmę, która sprzedaje odnowione maszyny i planuje je obsługiwać do roku 2035. Oznacza to, że na rynku, zwłaszcza w Chinach, dostępnych jest wiele części zamiennych. Linia PAS 5500 obejmuje steppery i-line i fluorku kryptonu (KrF), a także systemy step-and-scan i-line, KrF i fluorku argonu (ArF).
W zależności od modelu maszyna litograficzna ASML serii PAS 5500 mm może być wyposażona w różne typy laserów. Model PAS 5500/100D, z laserem i-line o długości fali 365 nm, umożliwia osiągnięcie rozdzielczości 400 nm. Natomiast wersja PAS 5500/1150C zawiera laser ArF o długości fali 193 nm, co pozwala na uzyskanie rozdzielczości do 90 nm. Początkowe urządzenia z wczesnych lat 90., wykorzystywane do produkcji pamięci lub układów logicznych w technologii 350 nm (35 mikronów), ewoluowały do późniejszych modeli z końca lat 90. i początku 2000 roku. Umożliwiają one produkcję zaawansowanych układów logicznych w procesach 130 nm i 90 nm, co odpowiada możliwościom rosyjskich producentów chipów, takich jak Angstrem czy Mikron.
Chociaż urządzenia PAS 5500 formalnie nie są klasyfikowane jako technologia podwójnego zastosowania z potencjalnymi wykorzystaniem ich do celów wojskowych (prawdopodobnie ze względu na wiek — najnowsze mają około 20 lat), mogą być używane do produkcji stosunkowo zaawansowanych układów scalonych. Na przykład, dwurdzeniowe procesory AMD Athlon 64 X2 i Athlon 64 FX były produkowane w technologii klasy 90 nm. Co więcej, nawet systemy litograficzne PAS 5500 z lat 90. mogą być wykorzystywane do produkcji układów analogowych lub RF, które nie wymagają najnowocześniejszych węzłów procesowych.
To niepokojące wieści, zwłaszcza w świetle faktu, że po inwazji Rosji na Ukrainę w rakietach Iskander użyto odnowionych chipów z czasów sowieckich. Wiele raportów skupia się na mikroelektronice zachodniej produkcji, znajdowanej w rosyjskiej broni, pochodzącej od takich firm jak Intel czy Texas Instruments. Jednak, jak podkreśla Igor Łapko, inżynier z wieloletnim doświadczeniem w branży półprzewodnikowej, cytowany przez „Trouw”, dzięki dostępowi do zaawansowanych technologii procesowych Rosja może teraz produkować własne układy scalone do celów zbrojeniowych.
Zapraszamy na TEK.day Gdańsk, 26 września 2024. Zapisz się już dziś!
