Produkcja front-end półprzewodników w Europie

Poszczególne kraje czy nawet regiony utrzymują wiodącą pozycję w poszczególnych segmentach łańcucha dostaw. Obecnie jedynie około 10% światowej produkcji półprzewodników odbywa się w Europie i ogranicza się głównie do wytwarzania chipów w technologii 22 nanometrów lub więcej. Tylko dwie firmy w Azji Wschodniej, tajwański TSMC oraz południowokoreański Samsung są w stanie tworzyć najnowocześniejsze chipy w technologii od 2 do 7 nanometrów, jednak sprzęt niezbędny do tej produkcji produkowany jest wyłącznie w Europie przez firmę ASML w Holandii. Tych wzajemnych zależności w międzynarodowym łańcuchu dostaw jest bardzo, bardzo wiele.

- Żaden kraj nie jest samowystarczalny w zakresie półprzewodników ze względu na złożoność, lokalizację geograficzną i głębokie współzależności charakteryzujące łańcuch dostaw. […] Stany Zjednoczone dominują w światowych wydatkach na badania i rozwój, Tajwan to najbardziej zaawansowane technologie produkcyjne i dominacja na rynku foundry, Japonia — produkcja płytek, a Chiny — surowce. Wytwarzanie chipów, od projektu po produkcję, montaż, testowanie i pakowanie, składa się z ponad 1.000 etapów z wykorzystaniem około 300 materiałów, w tym płytek krzemowych, gazów i chemikaliów. Producenci półprzewodników korzystają z 16.000 dostawców na całym świecie. Łańcuch dostaw wymaga przekroczenia granicy 70 razy, zanim chip dotrze do użytkownika końcowego, i ma ponad 50 wąskich gardeł, w których jeden region posiada ponad 65% udziału w rynku światowym. To sprawia, że łańcuch dostaw jest podatny na zakłócenia, takie jak klęski żywiołowe, awarie infrastruktury i napięcia geopolityczne – piszą w 2024 roku analitycy ESPAS w raporcie Global Semiconductor Trends and the Future of EU Chip Capabilities.

Dane dotyczące łańcucha dostaw potwierdzają, że europejskie firmy produkujące półprzewodniki w dużym stopniu polegają na dostawcach i odbiorcach mających siedziby poza UE. Z badań przeprowadzonych w roku 2023 przez Joint Research Centre wynika, że średnio prawie 80% dostawców aktywnych w europejskim łańcuchu dostaw dla półprzewodników ma siedziby poza UE. Ponadto unijne firmy biorące udział w łańcuchu dostaw dla przemysłu półprzewodnikowego mają średnio tylko 37% swoich klientów w UE. Spośród owych 80-procent dostawców spoza UE, większość ma swoje siedziby w Stanach Zjednoczonych (36%), a w dalszej kolejności na Tajwanie (12%), w Chinach (11%), Korei Południowej (10%) i Japonii (9%). Świadomość tych faktów była jednym z motywów inicjatywy European Chip Act.

W Europie zlokalizowanych jest około 55 zakładów, związanych z procesami front-end. Niektóre z nich powstały już lata temu — historia najstarszych z nich sięga lat 50. - a udział Europy w światowej produkcji był kiedyś znacznie większy niż dziś. Obecnie najwięcej, bo aż 17 zakładów front-end posiadają Niemcy, niewiele mniej (11) zlokalizowano w Wielkiej Brytanii. Wiele z linii ulokowanych w Europie specjalizuje się w niszowych aplikacjach lub pełni funkcje badawczo-rozwojowe.

W ujęciu paneuropejskim, na wyróżnienie zasługuje region Saksonii i Czech, zwłaszcza wobec licznych zapowiedzi rozwoju produkcji w Dreźnie oraz Wrocławiu. Już teraz w Dreźnie znajdują się fabryki GlobalFoundries (odkupione od AMD), Bosch, Infineon i X-Fab, a w nieodległych Czechach swoje zakłady mają ABB oraz onsemi. Do tych zakładów już wkrótce dołączy planowany zakład Intel pod Wrocławiem oraz inne firmy, ulokowane w strefie inwestycyjnej w Miękini. Po kryzysie łańcucha dostaw półprzewodników wywołanych pandemią koronawirusa, pojawiły się zapowiedzi budowy nowych zakładów ze strony producentów półprzewodników, a Drezno jest wśród nich często wymienianą lokalizacją. Region ten może stać się w przyszłości europejskim centrum produkcji półprzewodników.

Artykuł stanowi fragment raportu Dorobek i perspektywy rozwoju branży produkcji półprzewodników w Polsce. Jego oficjalna prezentacja odbędzie się przy współudziale patronów powstania raportu — Invest in Pomerania oraz PAIH — podczas naszych targów TEK.day Gdańsk 2024.

Zapraszamy na TEK.day Gdańsk, 26 września 2024. Zapisz się już dziś!